Nerde Kalmıştık? | Saynur Altay?


Bazı kitaplar sadece raflarımızda yer kaplamaz, aynı zamanda iç dünyamızda da derin izler bırakır. Saynur Altay'ın La Perdesin –DE Öleyim adlı şiir kitabı da okuyucular üzerinde tam olarak böyle bir etki yaratıyor. Altay'ın kelimelerle kurduğu dünya, mistik bir perde arkasında şekillenirken, kimi zaman oyunbaz, kimi zaman melankolik bir sesle okuyucuya ulaşıyor. Onun şiiri, hayatın içindeki çatışmaları, sancıları ve tesellileri bir araya getiren samimi bir çağrı gibi.

Yeni açtığımız Nerde Kalmıştık? köşesinde, şairlerle, yazarlarla, ressamlarla, tiyatrocularla ve farklı, özgün işler yapan herkesle söyleşiler yapıyoruz. Onları sadece eserleriyle değil, gündelik yaşamları, düşünce dünyaları ve ilham kaynaklarıyla da tanımak istiyoruz. Bu söyleşilerde sadece sanat ve edebiyat konuşmuyor, hayata, anılara, alışkanlıklara ve "başka şeylere" de dokunuyoruz.

Bu bölümde Saynur Altay'la şiir, kitaplar ve sanatsal yolculuğu üzerine sohbet ettik. Ancak bununla sınırlı kalmadık; hayata bakışını, okuma serüvenini, ilham aldığı isimleri ve yaşamına yön veren detayları da konuştuk. Yani bu söyleşide sizi, şiirin yanı sıra başka şeyler de bekliyor.

Saynur Altay: "Hayat benim için bir tür Polyannacılık gibi"


İlk şiir kitabın La Perdesin -DE Öleyim'in yayımlanmasının üzerinden epey bir zaman geçti. O günden bugüne nelerle ilgilendin? Kimleri okudun, neler yazdın, hangi filmleri izledin, hangi etkinliklere katıldın, günlerin nasıl geçti ve şu sıralar nasıl geçiyor?

Kitabım iki yıl önce yayımlandı ve bu süre içinde birçok fuara, imza gününe katıldım ve bu zaten benim kitapla ilgili en büyük beklentimdi. Ki çocukluğumdan bu yana hatırı sayılır hayallerimden biri okuyucuyla bir araya gelmekti. Tabii şairliğe paralel olarak yakın bir zamana kadar mevcut işimde çalışmaktaydım. Kendime ayırabildiğim zamanlarda Filibeli Ahmet Hilmi, Zülfü Livaneli, Sait Faik Abasıyanık ve tabii benim olmazsa olmazım İkinci Yeni şairlerinin eserlerini okudum. Yaşadığım ilçede bulunan bir kitap okuma topluluğuna dahil oldum, birlikte güzel sohbetler eşliğinde kitaplardan konuştuk. Fakat yazma konusunda önceki kadar üretici olamadım maalesef. Odaklanmada zorluklar yaşadım. Öte yandan bolca Nuri Bilge Ceylan filmleri izledim. Geçtiğimiz günlerde yerel bir tiyatro topluluğuyla tanıştım ve şu an keyifli bir oyun için provalara katılıyorum.


Kitabının çıkmasıyla birlikte şiirseverlerden ne gibi tepkiler aldın? Olumlu veya olumsuz geri dönüşler var mı?

Sanırım ben kitabı yeni çıkmış yazarların içinde en şanslı olanlardanım, çünkü henüz ilk fuarımda onlarca eş dost beni stantta ziyarete geldi ve çoğundan olumlu geri dönüşler aldım. Aynı zamanda sosyal medya üzerinden tanıştığım çok sayıda şair ve yazar dostum da beni bu konuda fazlasıyla yüreklendirdiler, sağ olsunlar.


"Oğluma elle tutulur, gözle görülür bir şey bırakmak istedim"


Kitabının girişinde oğlun Mehmet'e şöyle sesleniyorsun: "İsterdim ki acıyı hiç tatma, canın zerre yanmasın ama burası dünya ve bu pek mümkün değil gibi. Öyleyse söyleyebileceğim şey, yaralarının üzerinde çiçekler büyütebilmenin mümkün olduğudur. Sana kederle dolup hüznünü akıtınca birer yıldıza dönüşen bir çift çiçek bırakıyorum. Onlara çok iyi bak."

Dünyayı gerçekten böyle mi yorumluyorsun? Ve bu kitabı bir çeşit vasiyetname gibi mi görüyorsun? Bir evlada bırakabilecek en acılı vasiyetname bu olsa gerek.

Aldous Huxley'nin meşhur bir sözü var, biliyorsunuz: "Belki de bu dünya, başka bir gezegenin cehennemidir." Tabii ki bunlar bakış açısıyla ilgili ama evet, dünyayı zor, mücadele gerektiren ve içinde illaki derin acılar barındıran bir yer olarak görüyorum. Belki de dünya, içindeki gizlediği güzelliği açığa çıkartmanın yolunu bu şekilde bulmuştur, bilemiyorum. Oğluma elle tutulur, gözle görülür bir şey bırakmak istedim ve bu da, beni özlediğinde sayfalarında dalıp gidebileceği bir kitap olabilirdi pekâlâ.

Şiirlerinde kimi zaman eğlenceli ve oyunsu bir söyleyiş kullanırken, kimi zaman da sis perdesi oluşturarak gizemli bir atmosfer yaratıyorsun? Ama bütün şiirlerinin temelinde, bir nevi dip ses diyebileceğimiz bir melankoli hâkim. Öncelikle bunu bize açıklayabilir misin? Şiir, dil, mistisizm, oyun ve melankoli arasında nasıl denge kuruyorsun?

Melankoli benim kendimi tanımaya başladığım anda keşfettiğim ilk duygulardan biridir. Neşe ve eğlence hayatın gerçek tarafıyla tanıştıktan sonra daha çok belirginleşti benim için. Daha sonrası bir tür Polyannacılık oyunu gibi. Bu arada çocukluğumun kitabıdır Pollyanna... Bütün bu unsurlar arasında bir denge kurabiliyor muyum, pek emin değilim, ama sanırım onlar gerektiğinde beni bir şekilde gelip buluyorlar galiba.


"Sanırım şiir yönümü babamdan almışım"


Sanırım tam da bu noktada, şiirlerinin yapısını ve senin şiir serüvenini daha iyi anlayabilmek için nasıl bir ailede büyüdüğünü, şiire nasıl başladığını, kimlerden etkilendiğini ve kimleri okuduğunu öğrenmemiz gerekiyor.

Babam romantik bir adam, annemse güçlü bir kadındır. Tartışmalarına da şahit oldum, sevgi dolu anlarına da. Belki de tam da olması gerektiği gibi. Sanırım şiir yönümü, annemi lise yıllarında şiirlerle etkilemiş babamdan almışım. Ben uzunca bir süre Didem Madak'ın etkisinde kaldım; şiirleri kadar, âdeta büyük bir trajediyi andıran yaşamı da beni derinden sarsmıştı. Lise yıllarımda Ahmed Arif ve Cahit Zarifoğlu okudum; ama ardından yaşamım İkinci Yeni şairleriyle tanışınca renklendi diyebilirim. Turgut Uyar'ın bir bozuk saate benzettiği yüreğinin hep Tomris Uyar'da durması, Cemal Süreya'nın şiirlerindeki saydamlık, Edip Cansever'in Tomris'e bitmeyen tek gerçek aşkın dostluk olduğunu yaşatarak göstermesi, İlhan Berk'in, Ece Ayhan'ın duygu dolu, sarsıcı dizeleri... hepsi bende müthiş bir yazma isteği oluşturdu. Fakat benim imza günlerine ilgi duymamı sağlayan kişi, popüler bir günümüz yeraltı şairidir.

Son olarak; La Perdesin -DE Öleyim'den bu yana yeni şiirler yazıp yazmadığını, önümüzdeki günlerde okuyuculara yeni bir kitap müjdesi verip vermeyeceğini merak ediyoruz.

Ben hiçbir şiirimi, "oturup bugün şiir yazayım" diye planlayarak yazmadım; acıkmak, susamak gibi döküldü hepsi. Bu ara böyle bir durum yaşamıyorum ama ilk kitabımda yer almayan epey bir şiirim var, yoğun bir duygu haliyle düzenlemek istediğim için de bir süredir kenarda bekletiyorum. Bence şiire dair hiçbir çalışma asla planlanarak, programlanarak oluşmamalı; nasıl olsa zamanı geldiğinde o, önüne geçilemez, karşı konulamaz bir güçle gelip kendi yerini bulur. Tıpkı Birhan Keskin'in dediği gibi, "kendi çukurunu bulacak bir deniz gibi".

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ekmek Kavgası / Orhan Kemal

Resim
Sabah, öğle, akşam karavanalarından artan yemeklerin döküldüğü toprak, kalın ve besili solucanların hazla kıvrıldığı zifirden bir bulamaç halindeydi. Yalınayak çocuklarla ihtiyar kocakarılar, paslı teneke kutuları ağız ağıza dolu, uzaklaşırlarken, erkek köpekler sıhhatten gerilmiş karınlarını güneşe devirip uyuklarlar, sarkık memeli dişiler de, peşlerinden tonton enikleriyle dolaşırlardı. Daha sonra meydan karga sürülerine kalırdı. Simsiyah kanatlarında mavi ışıltılarla kargalar “Gaak, Gaak!” diye sekerek karınlarını doyururlarken, yırtıcı kuşlar geniş kanatlariyle havada daireler çizmeğe başlayınca, karga sürülerinde ürkeklik artardı. Arada, yırtıcı kuşlardan birisi, tam tepede, asılı gibi durur durur, sonra birdenbire, şimşek hızıyla toprağa iner, gagasında kalın bir solucanla tekrar havalanırdı. Gün geldi, Alay, memleketin güvenliğini daha iyi sağlayabileceği, daha önemli bir mevkie kalktı, yerini bir “Oto bölüğü” aldı... Mutfakta karavana kaynıyordu. Lakin Alay zamanındaki b...
Read more »

El-Veda | Deneme

Resim
Bu hastalıktan kurtulmak istiyorsam eğer, önce hasta olduğumun farkına varmalıymışım. Sen onu görmezden geldin diye küsüp gitmiyormuş çünkü. Korkunç bir reçete, ama belki de kesip atmam bile gerekebilirmiş. Sana uzanan elimi, seni düşünen zihnimi, sana attığım her adımı kabullenip ruhuna karışan ruhumdan vazgeçmem gerekebilirmiş. "Olsun," diyorum, "Onsuz da olsun," diyorum. Ben, sonunu ezberlediğim bu savaştan çekiliyorum. Senden aşkı beklemek ne hoş, ne gereksiz bir çabaymış. Ama anladım ki ben, bu müebbetin yâreni değilim. Zaten sayılı günün de çok çabuk geçtiği yok. Sensizliği saydığım günlerin yirmi dört saat olmadığına yemin edebilirim. Sevdiğim; gözlerimin içine bakarken bile görmedin beni. Sana gelişim gibi ani gidiyorum bu satırlarda şimdi. Kendime olan saygımı yitirmemek için gidiyorum, sanki kendimi yitirmemiş gibi... Merve Dede
Read more »

Sınırda | Deneme

Resim
Tel örgüler ardındaki arazide gün devriliyor. Suskunluğa gömülmüş kıraç tepelerde karanlık, tülden bozma bir yalnızlık gibi usul usul iniyor. Ve Erbil’de akşam oluyor. Sınırdayız. Dağların ve gökyüzüne yükselen dumanların üzerinden geçiyor helikopterler. Skorsky’ler, F-16’lar, AVACS’lar. Tanklar, uçaklar, zırhlılar... ve tel örgüler ardındaki kamyonlar. Yığınaklar ve karakollar. Üniformalı adamlar ve poşulu saldırganlar. Silahlar, telsizler, gece görüş dürbünleri. Sınırdayız. Bölünmekle birleşmek arasında kaldık, öldürmekle yaşatmak arasında; sevmekle sevmemek, gitmekle kalmak, savaşla barış arasında. Sınırda. Gün, hüzünlü bir şarkının her yeri ve her şeyi kaplayışı gibi ağır ağır devriliyor Resulayn’da. Habur’da tedirgin bir bekleyiş içinde kamyonlar. Süleymaniye’de akşam oluyor. Ve Hakkari’ye hüzün çöküyor. Çocuklar kilometrelerce yol yürüyüp ‘oyun oynar’ gibi mayınlar arasından geçiyor ve okula gidiyor. Sınırdayız ve sınırları ihlal etmekten ç...
Read more »

Kadınları gururlandıran bir yazar, çarpıcı bir oyun

Resim
Havalar serin bu aralar, mevzular da derin haliyle. Yaralı bir kitle olarak Türkiye'de yaşamaya çalışırken, hastalıklar, salgınlar, hatta bunlardan daha ciddi mevzular olan kaprislerle baş etmek zorundayız. Türlü egolara müstesna bir nezaketle ehemmiyet ederken, düşük moralimizi de yerle bir eden zalim insanları duymazdan gelmeye çalışıyoruz. Acaba Avrupa'da bunu yenecek bir tedavi yöntemi geliştirildi mi? Malum, "ülkemize her şey geç gelir". Kırıkkale'ye ise daha geç geleceği konusunda eminim. Hal böyle olunca çeşitli aktivitelerle ruhumuzu doyurmak istediğimizden, Suat Derviş'in romanından aynı adla uyarlanan 'Fosforlu Cevriye' müzikaline gitmeyi planlıyorum arkadaşımla. Murat arıyor ve müzikal için WhatsApp'tan gönderdiği fotoğraftan boş koltuklardan ikisini seçmemi istiyor. 'Kadın kısmısı' olarak 'ne kadar da ince bir hareket' diye düşünmem gerekirken, balkondaki ön koltukları seçtiğimi söylüyorum, fakat sahnenin konumunu ve...
Read more »

Bir şair gibi belki, ama bir ressam gibi değil | John Berger

Resim
Güneşte çimenlere uzanmışsınız. Üstünüzde bir kayın ağacı. Hafif bir rüzgâr ince dalları sallıyor, yaprakları kıpırdatıyor. Uzaktan yaprakların bu sabit hareketi, ağacın yeşil fonunun önünde yeşil bir kar yağıyormuş hissini veriyor, tıpkı bir zamanlar gri sinema perdesi önünde gümüşi bir kar yağıyormuş hissine kapıldığımız gibi. Yarı kapalı gözlerle yukarı bakıyorsunuz. Yarı kapalı, çünkü dikkatle bakıyorsunuz. Bir dal diğerlerinden daha uzun. Üzerindeki yaprakları saymak olanaksız. Bu yaprakların hem arasında hem çevresinde gördüğünüz mavi gökyüzü, kelimelerin harflerinin arasından görünen kâğıdın beyazlığına benziyor. Gök fonunun önünde gördüğünüz yaprakların dağılımı hiç de gelişigüzele benzemiyor. Acaba bu yaprakların sıralanışı bir kitaptaki harflerin ve kelimelerin sıralanışı gibi açıklanabilir mi diye düşündüğünüzü fark ediyorsunuz. Sonra tıpkı iyi bir öğretmen gibi, karışık kafanızı yönlendiren bir imge keşfediyorsunuz. Her şey -diyorsunuz kendi kendinize- var olabilmek içi...
Read more »

Kadınlar ve toplumsal kalıplar | Deneme

Resim
Öfke, hiçbir zaman bir kadını öldürmenin sebebi olamaz, olmamalı! Hiçbir kadın boşandığı eşi, sevgilisi, babası, evladı veya yakını tarafından, şiddeti ve öldürülmeyi hak etmez. "Erkektir yapar," gibi basmakalıp ifadeleri, cahil zihniyetleri reddetmeliyiz. Değiştirmemiz lazım bu kafa yapısını; "Göster oğlum amcalara pipiyi," cümlesiyle bir nesli büyütmemeliyiz mesela, "Erkektir o, karışma sen! Ne yaparsa yapsın," gibi söylemleri silmeliyiz beyinlerimizden. Hiçbir çocuk cinsiyet farklılığından dolayı ayrıcalıklı olmamalı. Karşı cinsi kendinden aşağıda göstererek büyütülmemeli çocuklar. Önce insan olmayı aşılamak gerek zihinlere.  Belirli kalıpları yıkmalı, kadınları yok sayan ezbere düşünceleri uygulamaktan vazgeçilmeli artık. Kızlar oyuncak arabalarla oynayarak büyüyebilir, erkekler temizlik yapabilir, mutfağa girebilir. "Hangi kızı beğendin, söyle onu alayım sana," cümlesi ne iğrenç bir cümledir! "Sen otur, karın getirir çayları, ben sen...
Read more »

'O an'ı yaşamak

Resim
Sizler ömrünüzün baharında, çiçekler içerisinde mutlu bir günü yaşarken, birçokları saplandıkları çamurlu yollardan kurtulmanın mücadelesini yapmakta ve çaresizce bir kurtuluş ümidi beklemekteler. Ne kadar da sabırsızsınız; gelmek üzere olan sevdiğinizi beklerken, geleceğini bildiğiniz halde ve yanınızda olması gereken saate henüz uzunca bir süre varken. "Nerede kaldı?" diye soramazsınız o an. Birkaç dakika geç kalınca düşünmeye başlarsınız; hep yollarda olur gözünüz ve olanca kuvvetiyle atmakta olan yüreğiniz. Beklemekte olduğunuz yerden geleceği yolun başını keserken, gözleriniz bir kartalınki kadar keskin, burnunuz ise onun kokusunu dünyadaki bütün kokulardan ayırt edebilecek kadar hassastır. Sokağın başında görünür görünmez, kalbiniz minik bir serçeninki kadar büyük bir hızla atmaya başlar...
Read more »