Başka Şeyler: Var olanların varoluşunun askıya alınması

31 Ağustos 2019 Cumartesi

Var olanların varoluşunun askıya alınması | Ulus Baker

Türkiye'nin önde gelen düşünce adamlarından Ulus Baker anlatıyor: "Bir insanı öldürmek" ne anlama geliyor, Heidegger'e göre varoluş ne demek, Spinoza meseleye nasıl bakıyor?

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

12 ŞAİRLE ŞİİRDEN POLİTİKAYA: 'ŞAİRİN 12'Sİ

Ayhan Şahin, 'Cellatlar ve Soytarılar' ve 'Dağınık Meseller'den sonra bu kez sıradışı bir söyleşi kitabıyla çıkıyor okuyucu karşısına: 'Şairin 12'si'... Kitap; Gülseli İnal, Abdülkadir Budak ve Yelda Karataş gibi 70’li yıllardan bu yana şiir yazmayı sürdüren; Haydar Ergülen, Lâle Müldür, Sunay Akın ve küçük İskender gibi 80'li yılların şiirine damgasını vuran; Cevat Turan, Yeşim Ağaoğlu, Şeref Bilsel, Gökhan Arslan ve Yavuz Türk gibi 1990 ve 2000'li yıllardan günümüze uzanan üç kuşağı bir araya getirmesi bakımından oldukça önemli. (Kitabı satın almak için görsele tıklayın!)

YAVUZ TÜRK'TEN ÇARPICI ÖYKÜLER: 'YOLLUK'

Geçtiğimiz yıllarda iki şiir kitabı yayımlayan Yavuz Türk, 2020 yılında yayımladığı 'Yüce Lider'e Dair' romanının ardından bu kez edebiyatseverleri bir öykü kitabıyla selamladı: 'Yolluk'... Yavuz Türk, 'Yolluk'ta tuhaf karakterlerinin kederini, hayallerini ve kayıplarını samimiyetle paylaşırken, bazen 'mırıldanarak', bazen 'cilalayarak', bazen de ürkekçe 'sürtünerek' ama mizahın kara tebessümünden hiç vazgeçmeyerek ilerliyor. (Kitabı satın almak için görsele tıklayın!)

GÜNEŞ SAYIN YAZDI: İKİ BİNLİ YILLARDAN RICHARD BACH'IN MARTISINA BAKMAK

Gerçekten yaşadığımızı hissetmek istiyoruz belki de; var olduğumuzu kanıtlamak için didiniyoruz ve bazen yine sırf bunun için sürüklenip gidiyoruz kalabalığın içinde. Tüm bu hızın içerisinde bir şey aniden durduruyor adımlarımı. Jonathan düşüyor içime. “Özgür müsün?” diyor üstümden geçen bir çığlık. “Hayallerinin peşinden giderken kaç kere düştü omuzların ve ne seni tekrar ayağa kaldırdı? Tüm heyecanınla kahkahanı atarken kimbilir kaç kişi sesini kısmanı buyurdu. Ve içinden gelenler ne çok yadırgandı. Aklın küçük oyunlarına kapılmadan kaç kere sımsıkı sarılabildin ruhuna, yılmadan...” [Güneş Sayın'ın yazısını okumak için resme tıklayın!]

"ÇÜNKÜ BİZ HEP YENİLİRİZ!" [VİDEO]

İspanya’nın Katalanya bölgesinde, Barcelona yakınlarında küçük bir kent olan Margatania’nın, yedi yaş altı liginde oynayan bir minik takımı var. Hiçbir maçı kazanamayan, yediği 271 gole karşılık bir tek gol bile atamayan minikler, oyunu hiç bırakmıyor, futbolu eğlenmek için oynuyor. İşte bu takımın, dünyaya hâkim olan ‘her ne pahasına olursa olsun kazanacaksın’ anlayışına minik bir başkaldırı sayılabilecek hikâyesi, dokuz dakikalık bir videoda anlatılıyor. [Videoyu izlemek için resme tıklayın!]

CAM TUZLA BUZ [ÖYKÜ]

Gözlerimde sorun yok; kendimle anlaşamıyorum şu sıralar. O kadar kalabalığım ki, şuradaki benim mesela. Ah, bak burada da ben. Arkamda da var bir tane. Böyle böyle kalabalığım ben. Nasıl da güzel tanıştım onlarla(!). Hiç unutmam o günü. Çaktım bir kibrit, karanlığımdan sıyrılıp tanıştım sandım kendimle. ‘Sandım’ diyorum; o gün her şey bitti. Başlar sanıyordum. Fakat bitti. Korkup kibrit elimi yakacak diye üflediğim için tanıyamadım ben’i. [Öykünün tamamını okumak için resme tıklayın!]

YAPIMARKETLER VE BENJAMİN [DENEME]

"SOKAKTAKİ AZİZ'LER" [VİDEO-HABER]

Geçtiğimiz aylarda Adanalı rap sanatçısı Fate Fat, Almanya'daki bir sosyal sorumluluk projesi kapsamında, haksız ve suçsuz yere hayatını kaybeden insanlarla ilgili çekilen bir belgeselde yer aldı. Şiddete karşı oluşturulmuş belgeselde; sokaklarda hüküm süren ırkçılık, alkol, uyuşturucu, getto ve sokak kavgalarına dikkat çekiliyor. En son, bir sokak kavgasını ayırmaya çalışırken hayatını kaybeden Aziz'in anısına "Sokaktaki Azizler" isimli bir şarkı yapan Adanalı rap sanatçısı Fate Fat da projeye destek verenler arasında. [Video klibi izlemek için resme tıklayın!]

KENT VE SAKİNLERİ: ERSUN ÇIPLAK

BATAN GEMİ [ÖYKÜ]

İşyerine vardığında, onu kapıda karşılayan personel müdürünün gülümsemesi pek hayra alamet şeyler olmayacağının habercisiydi. Dar koridordan geçerek masasının bulunduğu bölüme ilerlemek üzereyken, biraz önce sırıtan adam, ciddi ve kararlı bir ses tonuyla, “Mustafa Bey, odamda biraz konuşabilir miyiz sizinle?” dedi. Geç kalması yüzünden duyacağı nasihat ve iğnelemelerle dolu bir konuşmaya kendini pek de hazır hissetmiyordu bu sabah. Suratı ekşidi, canı sıkıldı ve dişinin ağrısı bir kat daha arttı. [Mehmet Ferah'ın öyküsünü okumak için resme tıklayın!]

MERT FIRAT'LA MEGA-KENTLERİ KONUŞTUK

Örneğin, New York’taki dönüşümün pek bilincinde değilim, ama Berlin’deki değişimi görebiliyorsunuz. Amsterdam için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Her zaman bir alternatif yaratabiliyorlar. Londra’nın göbeğinde, ‘biz burayı, bu eski evleri yıkacağız, giydireceğiz ve buraya bir alışveriş merkezi koyacağız’ diyemiyorlar. Yani buna, ne oranın yerel belediyesi izin veriyor, ne hükümet izin veriyor. Şehircilik biraz oturmuş galiba orada. [Mert Fırat söyleşisini okumak için resme tıklayın!]

2000'Lİ YILLARDAN KÂBİL'E BAKMAK

ALAN [ÖYKÜ]

Işıklı dükkân tabelaları ile konteynırların etrafına taşmış çöp yığınları ve kahvehanelerde okey-batak oynayan, sigara içmek için kapı önlerine yığılmış delikanlılarla dolu sokağı yürüyüp evinin çelik kapısını olanca yavaşlığıyla açtı. Tramvaydan indiğinden beri büründüğü yavaşlığı iyice abartmıştı artık. Yavaşça köfte ve patates kızarttı kendine; naylon örtüyle kaplı ufak masada yavaşça yedi yemeğini. Yavaşça televizyon izledi. Defalarca kanla dolmuş ve her an tekrar ıslatacakmış gibi sert Slav rüzgârlarının estiği Balkanları anlatan belgeseli seyrederken yavaşça ağladı. Sonra sıradan, komik olmaya çabalayan bir televizyon programının karşısında yavaşça güldü, yavaşça kahkaha attı. [Öykünün tamamını okumak için resme tıklayın!]

SESİNİZ, BİLİYORUM! [DENEME]

OKUMA ÜZERİNE YAZMA DENEMESİ [ELEŞTİRİ]

Okumanın bir tür yalnızlık olduğunu, özne ve nesne arasına üçüncü bir ‘şey’in girmesinin mümkün olmadığını söylememe gerek yok sanırım. Bu nedenle çok çeşitli, hatta lafı biraz daha ileri götürürsek, sayısız okuma tarzının olduğu su götürmez bir gerçek. Italo Calvino’nun 'Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu' romanı, okumak-okur-yazar noktaları arasında gidip geliyor. Sadece başlangıçlardan oluşan bir roman bu; on farklı roman başlangıcı. Bu on öykünün sonunun getirilmemiş olduğunu söylemekse güç. Calvino’nun kendi belirttiği gibi, yarım bırakılmış, bitirilmemiş sonlar var. [Emre Dalkıran'ın yazısını okumak için resme tıklayın!]

CÜNEYT ARKIN OLMAK [ÖYKÜ]

Yetmişli yılların başıydı; siyah beyaz televizyona henüz her evde rastlayamadığımız, tek kanallı yayının belli saatler arasında yapıldığı, haftanın belli günlerinde de Yeşilçam filmlerini geç saatlere kadar bekleyerek izleyebildiğimiz yıllar. Mahallenin bütün erkek çocukları gibi ben de Cüneyt Arkın hayranıydım o zamanlar. Gerçi şimdilerde de hayranlığım hâlâ devam etmekte ama o yıllarda farklı bir durum sözkonusuydu. Şöyle ki; bizim jenerasyon dövüşmeyi hep Cüneyt Arkın’ın filmleri sayesinde öğrenmiştir. Daha doğrusu ilk dayağımızı yiyene kadar öyle sanıyorduk. [Öyküyü okumak için resme tıklayın!]

MADEN [ÖYKÜ]

Kendine geldiğinde hiçbir şey göremiyordu. Kör olduğunu zannetti önce. Başını yokladığında ışıklı bareti yerinde değildi. Zifiri karanlıkta el yordamıyla aramaya başladı baretini. Daha sonra hareket edemeyecek kadar küçük bir çukurda olduğunu fark etti. Patlamadan önce en yakınında bulunan arkadaşı Sami'ye seslenmek için dudaklarını araladı, sesi çok kısık ve hırıltılı çıkmıştı. Bir kez daha seslenmeyi denedi. Bu sefer biraz daha yüksek ama yine hırıltılı çıkan sesi küçücük kuyunun içinde yankılandı. [Öykünün tamamını resme tıklayarak okuyabilirsiniz.]

BİZİ GİDİ FİL YAVRULARI [DENEME]

Hayır yani Mahmure, nasıl düşünmezsin, ben tavan niyetine gökyüzüne bakarsam, bir de başımın arkasına kenetlediysem ellerimi, uykuyu düşünmem diye. Kendimle yüzleşirim ben. Yüzleşemem ya da. Tavana bakıp kendiyle yüzleşen ben yok ki içimde. Yana kıvrılıp bacaklarımı karnıma çekecek, kendimle yüzleşemeyecek kadar korkak, çaresizken ne tavanıymış öyle. Sıvalı, beyaz duvar. Öte bir anlamı yok. Gözlerimi yumuyorum o yüzden. Yumunca sadece karanlık yok bende. Koyu ve havada asılı kalan bir ben, bir de boşluk var. Uzun baş edemiyorum bu boşlukla. [Öyküyü okumak için resme tıklayın!]

ÇİVİ GİBİ YERE ÇAKILAN KADIN

Daniil Kharms: 30 Aralık 1905′te St Peterbursg’da doğdu. Gerçek ismi Daniil Ivanoviç Yuvaçev’dir. Otuz kadar takma ad kullanmıştır. Zaum adı verilen (anlamsız, gerçekdışı ya da saçma) şiir akımıyla ilgilendi. 17 Ekim 1925′te Rus Şairler Birliği’nin Leningrad şubesine resmi olarak kabul edildi. 1940 yılına kadar 11 çocuk kitabı çıkardı ve düzenli olarak Yozh-Kirpi ve The Siskin dergilerinde yazdı. Aralık 1931′de ‘halkın dikkatini, saçma şiirler vasıtasıyla, sosyalizmin yapısından başka yöne çekmek’ suçundan tutuklandı ve Kursk’a gönderildi. 18 Haziran 1932′de serbest bırakıldı. 23 Ağustos 1941′de ‘bozguncu/bölücü propaganda yapmak’ suçundan ikinci kez tutuklandı. 2 Şubat 1942′de, 37 yaşında Novosibirsk hapishane hastanesinde açlıktan öldü. [Daniil Kharms'ın 'Ufak Tefek Olaylar' kitabındaki "Çivi Gibi Yere Çakılan Kadın" öyküsünü okumak için resme tıklayın!]